Najbardziej rozpowszechniony gatunek flaminga - zamieszkujący wyspowo Afrykę na południe od Sahary, baseny mórz Śródziemnego ( z dużą koncentracją na lagunie w Camargue w Hiszpanii i w Turcji) i Czarnego, a także w Azji Środkowej, na Bliskim Wschodzie oraz w Pakistanie, Indiach i na Cejlonie. Jest częściowo wędrownym gatunkiem.
- Choć nie jest kojarzony z polską awifauną to do Polski zalatuje wyjątkowo; część obserwowanych ptaków zapewne pochodzi z niewoli - ogrodów zoologicznych i prywatnych hodowli (ocenia się jednak, że pozostałe powinny być dzikimi ptakami). Spotyka się zwykle pojedyncze osobniki, kiedyś również napotykano grupy składające się z 4 flamingów. Widywano je od drugiej połowy kwietnia do końca grudnia, choć najczęściej miało to miejsce jesienią. Ostatni pojaw flaminga różowego odnotowano latem w 2006 roku w Dolinie Nidy.
Dopiero od niedawna posiada status gatunku (decyzjami europejskich komisji taksonomicznych, np. Knox et al., 2002[2]), wcześniej był uznawany za podgatunek flaminga karmazynowego, jako Phoenicopterus ruber roseus.
Charakterystyka[edytuj]
Cechy gatunku[edytuj]
Elegancki wygląd zawdzięcza smukłej sylwetce i stonowanemu ubarwieniu. Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego, choć samce są nieco większe od samic. Upierzenie białe z różowawym nalotem (w niewoli jest często wyblakły), jaśniejsze niż u flaminga Ph. ruber, jedynie skrzydła czerwone z czarnymi lotkami (dobrze widoczne w locie). Nogi i dziób różowe, koniec charakterystycznie zagiętego dzioba jest czarny. W porównaniu z innymi przedstawicielami rodziny dziób wygięty pod mniejszym kątem. Esowato wygięta szyja, podobnie jak nogi, jest długa. Przednie palce u nóg ma spięte błoną pławną. W locie ma wyciągniętą szyję i nogi. Wydaje gdaczący i trąbiący dźwięk, przypominający odgłosy gęsi.
Młode ptaki są szarobrązowe, a od spodu białawe.
Młode ptaki są szarobrązowe, a od spodu białawe.
Wymiary średnie[edytuj]
Ptak osiąga dość pokaźne rozmiary.
- Długość ciała ok. 120-125 cm
- Rozpiętość skrzydeł ok. 140-155 cm
Masa[edytuj]
ok. 2,1-4,1 kg
Biotop[edytuj]
Wody o różnym stopniu zasolenia: od słodkich przez słonawe po bardzo słone. Płytkie jeziora, laguny, delty rzek. Gniazduje w wielotysięcznych koloniach również na płyciznach i wyspach w dolinach rzek, zatokach morskich, aż do wysokości 3200 m n.p.m. Niegdyś był ptakiem płochliwym i unikał obecności człowieka, ale coraz częściej spotyka się w okolicach terenów zaludnionych.
Okres lęgowy[edytuj]
Toki[edytuj]
W okresie godów czerwone zabarwienie piór jest najintensywniejsze. Barwy pełnią rolę sygnału w trakcie widowiskowych grupowych zachowań tokowych. Stawiając długie kroki flamingi przechodzą obok siebie i prezentują swe czerwone pióra rozkładając i składając skrzydła.
Gniazdo[edytuj]
Z mułu w formie ściętego stożka (kopca) z zagłębieniem na szczycie zbudowanego z błota, piasku, kuleczek osadu lub drobnych kamieni na brzegu lub w obrębie płytkiej wody. Tworzy kolonie (do niemal miliona par). Gorące lata powoduje wyschnięcie gniazda, co powoduje, że trwa nadal nawet gdy sezon lęgowy już się skończy.
Jaja[edytuj]
W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając w marcu - kwietniu jedno (rzadko dwa) jajo. Pomimo to nie każdego roku przystępuje do lęgów, nawet na regularnie zajmowanych stanowiskach.
Wysiadywanie[edytuj]
Jedno jajo wysiadywane przez okres około 27-31 dni przez obydwoje rodziców. Pisklęta opuszczają gniazdo po około 10 dniach, lecz ich dziób jeszcze nie ma odpowiedniego kształtu do filtracji i są karmione przez rodziców wysokobiałkową wydzieliną z wola, tzw. ptasim mleczkiem (tak jak u gołębi, choć ze względu na dużą ilość czerwonych krwinek ma czerwoną barwę). Usamodzielniają się po około 70 dniach. Pisklęta po opuszczeniu gniazd gromadzą się w żłobki składające się z ptaków o zbliżonym wieku. Po miesiącu od wyklucia potrafią już samodzielnie zdobywać pokarm, ale rodzice dokarmiają je aż staną się lotne (następuje to zwykle najwcześniej po kolejnych 5 tygodniach). W 6 tygodniu życia młode mają wykształcony dziób w ostatecznej formie i funkcji. Dojrzałość płciową osiągają po 5-6 latach (wyjątkowo w 3 r. ż.), a ubarwienie osobników dorosłych - w 3. roku życia.
Pożywienie[edytuj]
Zwierzęta i rośliny do 1 cm długości. Żerując brodzą i zanurzają głowę w błocie, osadzie dennym lub w płytkiej wodzie w ten sposób, że szczęka górna znajduje się pod dolną (dziób jest lekko otwarty). Powoli krocząc i ruszając głową na boki wyłapują drobne skorupiaki, mięczaki, owady, robaki i inne bezkręgowce, ale również glony, fragmenty roślin, ich nasiona - odcedzają je z wody i mułu dzięki specyficznie ukształtowanemu dziobowi z blaszkami. Gdy ten jest zamknięty usuwane są przez nie zbędne elementy, takie jak piasek i woda. Dzięki temu z pokarmem wchłaniają niewielkie ilości soli.
Czasem pływa po powierzchni akwenu. Jako specjalista pokarmowy posiada nogi i stopy pokryte łuskami rogowymi, co uniemożliwia przedostawanie się do wnętrza ciała piekącej soli. Żeruje zarówno w ciągu dnia, jak i w nocy.
Potrafi przemieścić się nawet na 150 km od kolonii lęgowej, aby zdobyć odpowiednie pożywienie. Wyłapywane skorupiaki dostarczają tym ptakom czerwonego barwnika - karotenoidów, co przekłada się na barwę piór. Gdy w ich diecie brakuje takich stawonogów to po pierwszym pierzeniu ubarwienie blednie (dzieje się tak często w niewoli).
Czasem pływa po powierzchni akwenu. Jako specjalista pokarmowy posiada nogi i stopy pokryte łuskami rogowymi, co uniemożliwia przedostawanie się do wnętrza ciała piekącej soli. Żeruje zarówno w ciągu dnia, jak i w nocy.
Potrafi przemieścić się nawet na 150 km od kolonii lęgowej, aby zdobyć odpowiednie pożywienie. Wyłapywane skorupiaki dostarczają tym ptakom czerwonego barwnika - karotenoidów, co przekłada się na barwę piór. Gdy w ich diecie brakuje takich stawonogów to po pierwszym pierzeniu ubarwienie blednie (dzieje się tak często w niewoli).
Ochrona[edytuj]
Objęty w Polsce ścisłą ochroną gatunkową.
Wahania liczebności tego flaminga mogą być dość znaczne w poszczególnych latach. Duże znaczenie w sukcesie lęgowym mają wahania poziomu wód w zasiedlanych akwenach. Głównym antropologicznym zagrożeniem jest rozwój turystyki masowej i niepokojenie przez ludzi.
Wahania liczebności tego flaminga mogą być dość znaczne w poszczególnych latach. Duże znaczenie w sukcesie lęgowym mają wahania poziomu wód w zasiedlanych akwenach. Głównym antropologicznym zagrożeniem jest rozwój turystyki masowej i niepokojenie przez ludzi.
Przypisy
- ↑ Phoenicopterus roseus. Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych (IUCN Red List of Threatened Species) (ang.)
- ↑ Tomiałojć L., Stawarczyk T., 2003, Awifauna Polski. Rozmieszczenie, liczebność i zmiany, PTPP "pro Natura", Wrocław, ss. 107.
Bibliografia[edytuj]
- Michał Radziszewski: Ptaki Polski. Warszawa: Carta Blanca, 2011.
- Klaus Richarz: Ptaki - Przewodnik. Warszawa: MUZA, 2009. ISBN 978-83-7495-018-3.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz